Birçok öğrenci konuyla ilgili bilgi sahibi olsa bile hala intihal noktasında yeterli bilincin olduğunu söylemek mümkün değildir. O halde intihal nasıl anlaşılır? Aslında bunun birden çok yanıtı bulunmaktadır. İlk olarak bildiğiniz üzere üniversitelerde alıntı ölçen programlar bulunmaktadır. Birden çok program olmasına rağmen genellikle dünya üzerinde kabul edilmiş birkaç tane program bulunmaktadır. Bu programlar kabaca şu şekilde çalışır; Literatürde yer alan bütün kaynaklar bu programın alt yapısını taranmış durumdadır (makale, kitap, dergi, gazete gibi). Teziniz veya dönem projeniz hazır olduğunda program bunu test etmektedir. Yani buraya dosya yüklüyorsunuz ve alt yapıda bulunan tüm kaynaklarla eşleşme olup olmadığı ortaya konulmaktadır. Böylelikle sistematik olarak bir intihal durumu söz konusu ise bunu kesin bir şekilde tespit edebilmektedir. Üstelik programın güzel yanı siz aralardan kelime değiştirmeye çalışıyor olsanız bile parçadan bütüne doğru çalıştığından dolayı arada değiştirdiğimiz kelimeleri devre dışı bırakmak suretiyle baştan sona sistematik intihal durumu varsa kolayca tespit edebilmektedir. Ancak bu programda alıntı oranı düşük bir çalışmanın %100 orijinal olduğunu söylemek pek mümkün değildir. Bilgisayar yazılımlarını da insanlar yaptığından dolayı mühim olan insan faktörünün incelemesidir. Peki burada akademisyenler neler yapabilir? Açıkçası birkaç basit işlemle bu durumun tespiti yapılabilir. Öncelikle çalışma sahibinden kullandığı kaynakların hepsini istemek gerekiyor. Devamında ise kaynakça kısmı ve metin içi referanslar kontrol edilmek suretiyle ilgili referansların yıllarına bakılmalıdır. Sözgelimi 30 yıllık 50 yıllık kaynaklar yer aldığında bu durumlar direkt olarak şüpheci hallerdir. Ayrıca yine daha da detaya inmek isteniyorsa incelemeyi yapan kişinin yapması gereken rastgele üç tane – beş tane referans olan kısmı seçip ilgili kaynaklardan bu bölgeleri incelemesi önerilmektedir. Uyuşma yoksa problem var demektir.
